EU điều chỉnh biên giới carbon (CBAM): Áp thuế phát thải cho xuất khẩu sang EU

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của Liên minh châu Âu (CBAM) là một đề xuất cải cách thuế và giá carbon nhằm giảm lượng khí thải carbon liên quan đến nhập khẩu vào EU [1]. Đối với những quốc gia phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu sang EU như Việt Nam, CBAM có thể có ý nghĩa quan trọng đối với các doanh nghiệp. Bài viết sau sẽ khám phá những tác động chính của CBAM đối với các ngành xuất khẩu lớn của EU tại Việt Nam và đưa ra các chiến lược cho doanh nghiệp để giải quyết những thách thức do CBAM đặt ra.

Tăng chi phí tuân thủ

CBAM được thiết kế để ngăn chặn rò rỉ carbon và tạo ra một sân chơi bình đẳng bằng cách áp đặt giá carbon đối với hàng hóa nhập khẩu dựa trên lượng khí thải carbon tiềm ẩn của chúng. Các ngành công nghiệp xuất khẩu lớn của EU tại Việt Nam có thể phải đối mặt với chi phí gia tăng do yêu cầu bổ sung về giá carbon [3]. Để giảm thiểu thách thức này, các doanh nghiệp nên xem xét thực hiện các biện pháp nhằm giảm lượng khí thải carbon và cải thiện hiệu quả sử dụng carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng của mình. Điều này có thể liên quan đến việc áp dụng các công nghệ sản xuất sạch hơn, đầu tư vào các nguồn năng lượng tái tạo hoặc tối ưu hóa hậu cần để giảm thiểu khí thải.

Lợi thế cạnh tranh bị gián đoạn

Các ngành công nghiệp của Việt Nam vốn có truyền thống lợi thế cạnh tranh trên thị trường EU do chi phí sản xuất thấp hơn có thể sẽ mất khả năng cạnh tranh theo CBAM [2]. Điều này là do các doanh nghiệp từ các quốc gia có quy định nghiêm ngặt hơn về môi trường và lượng khí thải carbon thấp hơn có thể có lợi thế về mặt giá cả. Để giải quyết thách thức này, các doanh nghiệp nên tập trung vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động môi trường và các hoạt động bền vững. Nhấn mạnh các chứng nhận thân thiện với môi trường, quảng bá các sản phẩm xanh và tích cực truyền đạt cam kết giảm lượng khí thải carbon của họ có thể giúp duy trì khả năng cạnh tranh.

Gánh nặng hành chính và vấn đề về tuân thủ

Việc triển khai CBAM sẽ đòi hỏi các doanh nghiệp cung cấp dữ liệu chính xác về tính năng lượng carbon của hàng hóa của họ. Điều này có thể tạo ra một gánh nặng về mặt hành chính, đặc biệt đối với các công ty nhỏ với nguồn lực hạn chế [5]. Việc thiết lập hệ thống nội bộ với thế mạnh về kế toán và báo cáo carbon là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp. Tìm kiếm sự hướng dẫn từ các chuyên gia, hợp tác với các hiệp hội ngành công nghiệp, hoặc sử dụng phần mềm chuyên biệt có thể giúp tối ưu hóa quá trình tuân thủ và đảm bảo các đo lường và báo cáo về carbon chính xác.

Đa dạng hóa thị trường

Để giảm thiểu những tác động tiêu cực tiềm ẩn của CBAM, các doanh nghiệp nên xem xét đa dạng hóa thị trường xuất khẩu ngoài EU. Bằng cách mở rộng sang các khu vực khác, chẳng hạn như Châu Á hoặc Bắc Mỹ, các công ty có thể giảm sự phụ thuộc vào thị trường EU và giảm thiểu rủi ro xung đột hoặc gián đoạn thương mại do CBAM gây ra [4]. Tiến hành nghiên cứu thị trường, xác định các cơ hội tăng trưởng mới và phát triển các chiến lược phù hợp cho các thị trường cụ thể sẽ giúp doanh nghiệp thích ứng với động lực thương mại đang thay đổi.

Hợp tác và vận động chính sách

Trước những lo ngại về tính tương thích của CBAM với luật WTO và khả năng xảy ra xung đột thương mại [6], các doanh nghiệp nên tích cực tham gia vào các nỗ lực hợp tác và vận động chính sách. Điều này có thể liên quan đến việc hợp tác với các hiệp hội ngành nghề, phòng thương mại và các cơ quan chính phủ để đại diện cho lợi ích của các ngành xuất khẩu vào EU tại Việt Nam. Đối thoại, cung cấp phản hồi trong quá trình xây dựng chính sách và đề xuất các lựa chọn thay thế hoặc miễn trừ cho các ngành dễ bị tác động có thể giúp định hình việc thực hiện CBAM theo cách giảm thiểu tác động tiêu cực.

Kết luận

Sự ra đời của CBAM đặt ra những thách thức đáng kể cho các ngành xuất khẩu lớn của EU tại Việt Nam. Tuy nhiên, bằng các biện pháp chủ động, doanh nghiệp có thể vượt qua những thách thức này và biến thành cơ hội. Bằng cách áp dụng các biện pháp bền vững, cải thiện hiệu quả sử dụng carbon, đa dạng hóa thị trường và tích cực tham gia vào các nỗ lực vận động, các doanh nghiệp có thể giảm thiểu tác động của CBAM và đảm bảo khả năng cạnh tranh lâu dài trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang phát triển.