Sau hội nghị COP26 diễn ra tại Glasgow vào cuối năm 2021, Việt Nam hiện đang xây dựng dự án phát triển thị trường carbon trong nước, tập trung vào việc giao dịch bắt buộc hạn ngạch khí thải nhà kính (GHG) cho các ngành công nghiệp và doanh nghiệp trong nước, đồng thời xem xét tích hợp với thị trường quốc tế. Vào tháng 1 năm 2022, Chính phủ Việt Nam đã ban hành ba văn bản pháp lý mới liên quan đến việc giảm thiểu khí thải nhà kính và bảo vệ tầng ozone, mở đường thực hiện cam kết của Việt Nam đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 như đã cam kết tại COP26. Các văn bản này bao gồm:
- Nghị định số 06/2022 của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 07/01/2022;
- Thông tư số 01/2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (BTNMT) về ứng phó với biến đổi khí hậu, có hiệu lực từ ngày 07/01/2022; và
- Quyết định số 01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành danh mục các ngành, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, có hiệu lực từ ngày 18/01/2022.
Theo Quyết định 01/2022, có 21 ngành và 1.912 doanh nghiệp trên khắp Việt Nam phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính và đáp ứng hạn ngạch khí thải cụ thể. Các doanh nghiệp này thuộc nhiều ngành nghề khác nhau, có lượng khí thải nhà kính đáng kể trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, bao gồm Năng lượng, Giao thông vận tải, Xây dựng, Sản xuất, Nông nghiệp và Chất thải. Bắt đầu từ năm 2023 và cứ 2 năm một lần, khu vực tư nhân phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, lập báo cáo kiểm kê khí nhà kính và gửi báo cáo này đến UBND tỉnh để thẩm định. Các doanh nghiệp cũng cần cung cấp cho cơ quan chức năng dữ liệu về hoạt động và thông tin liên quan trong năm trước để kiểm kê khí nhà kính trong chuỗi giá trị của họ trước ngày 31 tháng 3. Điều này có nghĩa là vào năm 2024 và 2025, các doanh nghiệp tư nhân có tên trong danh sách phải nộp báo cáo hạch toán khí nhà kính của mình.
Danh sách này dường như sẽ sớm được bổ sung thêm, với ngày càng nhiều doanh nghiệp từ các ngành khác nhau sẽ cần tuân thủ theo quy định pháp luật. Họ phải giảm thiểu khí thải nhà kính theo lịch trình sau:
- Cung cấp thông tin và dữ liệu phục vụ kiểm kê khí nhà kính, thiết lập và thực hiện các phương pháp giảm thiểu khí nhà kính phù hợp với điều kiện của cơ sở đó; và
- Trong giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030, thực hiện kiểm kê khí nhà kính, xây dựng và thực hiện kế hoạch giảm thiểu khí nhà kính theo hạn ngạch do Bộ Tài nguyên và Môi trường (BTNMT) cung cấp; được phép trao đổi, mua bán hạn ngạch khí thải và tín dụng carbon trên sàn giao dịch carbon.
Ngoài ra, các doanh nghiệp này còn phải:
- Bắt đầu từ năm 2025 và cứ 2 năm một lần, hoàn thành báo cáo kết quả kiểm kê khí nhà kính và gửi báo cáo này cho Bộ TNMT trước ngày 01 tháng 12 năm báo cáo.
- Bắt đầu từ năm 2027, gửi báo cáo giảm thiểu khí thải nhà kính của năm trước cho cơ quan chức năng trước ngày 31 tháng 3 hàng năm;
- Tuân thủ các quy định về đo lường, báo cáo, đánh giá giảm thiểu khí thải nhà kính.
Chủ đề về thị trường carbon ngày càng trở nên quan trọng đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là 1,912 doanh nghiệp được liệt kê, do áp lực từ pháp luật và sự thay đổi động lực trong chuỗi giá trị của họ. Tuy nhiên, mặc dù hiểu được tầm quan trọng của quá trình chuyển đổi xanh, nhiều doanh nghiệp vẫn còn lưỡng lự và gặp khó khăn trong việc thực hiện hạch toán khí nhà kính và kiểm kê hoạt động sản xuất kinh doanh. Khó khăn này có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố bên trong doanh nghiệp, bao gồm bản chất phức tạp và nhiều thách thức trong việc xác định và tính toán lượng khí thải, gây khó khăn trong việc đạt được độ chính xác của chỉ số. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thể hiện được sự tích hợp các hoạt động ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) từ chiến lược đến các kế hoạch cụ thể, thiếu phân tích các hoạt động ESG trong toàn bộ chuỗi cung ứng của doanh nghiệp.
Kiểm kê khí nhà kính dường như là BƯỚC 1 của quy trình và ngày càng trở nên quan trọng đối với các doanh nghiệp khi thế giới phải đối mặt với thách thức cấp bách không chỉ là biến đổi khí hậu, mà còn là việc tuân thủ chính sách của họ. Hơn nữa, đối với các doanh nghiệp Việt Nam, việc tuân thủ theo quy định báo cáo khí thải nhà kính không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là cơ hội để hướng tới một tương lai bền vững hơn. Một mặt, nó đòi hỏi đầu tư đáng kể vào việc thu thập dữ liệu, hệ thống báo cáo và nhân sự có chuyên môn. Mặt khác, nó mang lại cơ hội cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm thiểu tác động đến môi trường và đạt được lợi thế cạnh tranh trong thị trường ngày càng quan tâm đến tính bền vững.
Với việc quy định báo cáo khí thải nhà kính bắt buộc có hiệu lực từ năm 2024, Nuoa.io sẵn sàng trở thành đối tác đáng tin cậy cho các doanh nghiệp Việt Nam. Bằng cách cung cấp một nền tảng toàn diện và thân thiện với người dùng, Nuoa.io giúp các doanh nghiệp dễ dàng điều hướng quá trình báo cáo, đồng thời mở khóa tiềm năng phát triển bền vững để thành công lâu dài.